Muzeum Czynu Powstańczego
Projekt utworzenia Muzeum Czynu Powstańczego zrodził się podczas obchodów czterdziestej rocznicy III Powstania Śląskiego w 1961 roku. Lokalizacja placówki nie była przypadkowa – to właśnie Góra św. Anny, wznosząca się dumnie nad Masywem Chełmskim, była rejonem najkrwawszych zmagań zbrojnych III powstania śląskiego w 1921 roku i stała się symbolem walki ludu śląskiego o powrót Śląska do odrodzonej po latach zaborów Polski.
Muzeum Czynu Powstańczego zorganizowane zostało przez Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu jako jego wyspecjalizowany oddział, z fundacji społeczeństwa Opolszczyzny. Uroczyste otwarcie placówki miało miejsce w dniu 19 lipca 1964 r.
Pierwotnie mieściła się ona w XIX-wiecznym budynku szkoły w Leśnicy, który w trakcie III Powstania Śląskiego był przez pewien czas miejscem postoju dowództwa Katowickiego Pułku Powstańczego im. Józefa Piłsudskiego.