Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie

• Pomorskie
• Słupsk
• Klasy I-III
• Klasy IV-VII
• Gimnazjum II-III
• Szkoły Średnie
• Muzea
• 1 dzień

Miejscem gdzie doświadczyć można iluzji przeniesienia się w czasie jest Swołowo, oddalone 14 km od Słupska. To tam zachowało się 70 zabytkowych budynków w pięknym szachulcowym budownictwie. Warty też zobaczenia jest rzadki dziś typ wsi zwany owalnicą, ze stawem pośród niej.

Żeby zachować unikalność tego miejsca powołano Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie. Jest to filia słupskiego Muzeum Pomorza Środkowego.

Wśród oryginalnej zabudowy dominują „domy w kratę” – budynki mieszkalne i gospodarcze o konstrukcji ryglowej, czarnych belkach i białych wypełnieniach. Kilkadziesiąt lepiej lub gorzej zachowanych, ponad stuletnich obiektów tego typu, sprawia że Swołowo uznawane jest za stolicę „Krainy w Kratę” – obszaru występowania tej charakterystycznej zabudowy.

W XVIII i XIX wieku dominującym elementem krajobrazu wiejskiego na Pomorzu było budownictwo szkieletowe. W kwatery drewnianych konstrukcji budynków wstawiano drewniane dyle, które owijano powrósłami słomianymi i oblepiano gliną. Powierzchnię kwater bielono wapnem, a drewniane belki zabezpieczano smołą.

W ten sposób budowano chałupy mieszkalne, zabudowania gospodarcze, kuźnie, szkoły, kościoły i dwory. Dużo z nich zachowało się do dnia dzisiejszego w wielu gminach nadmorskich . Tego typu konstrukcje były także widocznym elementem krajobrazu architektonicznego pomorskich miast i uzdrowisk. Cała Europa północna, zwłaszcza kraje basenu Morza Bałtyckiego, była w omawianym okresie podobna pod względem architektonicznym.

Symetryczny układ konstrukcji szkieletowej oraz wypełnienia kwater bielone wapnem nadały budynkom efekt wizualny przypominający kratownicę, stąd też teren, na którym zachowały się duże skupiska tego typu budownictwa nazwano ” Krainą w Kratę”.

W 1997 roku Swołowo określono oficjalnie mianem stolicy „Krainy w Kratę”. Jeden z projektów, którym objęta została miejscowość, pozwolił na wyznaczenie na tych terenach wiejskich tras rowerowych, oznakowanie obiektów przyrodniczych i kulturowych. Rozwinął się produkt turystyczny „Kraina w Kratę”

Początkiem muzealnych zagród w Swołowie była zachowana zagroda nr 8. To przykład typowej czworobocznej zagrody zamożnego chłopa, jakie występowały między innymi na Pomorzu w XIX i XX w.